Het bewaren van bier, hoe & wat?

Vaten van Brouwerij de Molen maart ’18

Door de jaren heen ben ik een echte biernerd geworden. Ik volg alles rondom bier, wil alle nieuwe bieren en stijlen proeven en wil van alles proberen op het gebied van bier. Op dit moment gaat alles echter in zo’n rap tempo dat het allemaal niet bij te benen valt af en toe.. Wat ik wel graag wilde ontdekken en proberen is het bewaren van bier/bierrijping.


Ik had eigenlijk nooit gedacht dat je bieren net als wijn weg kan leggen. Toen ik begon met het drinken van bier had ik überhaupt nog zo weinig kennis en als je er dan achter komt dat je bieren soms nog mooier kunt maken door ze weg te leggen, dan wil je dat natuurlijk proberen.

Wat doet bier rijping met bier?

Leg je bepaalde bieren weg (bewaren) dan zal je zien dat de smaak van het bier zich verder ontwikkelt. Bij wijn gebeurd hetzelfde, de rijping/het wegleggen veranderd de smaak. De meeste bieren worden zachter, ronder, zoeter. Ook verliezen ze koolzuur en (soms) schuimkraag naarmate ze langer liggen. Bieren kunnen zelfs in smaak tonen krijgen van port, whisky en cognac.
Bij fruitige bieren op basis van lambiek worden de fruitige elementen juist extra geaccentueerd en bij geuze bieren wordt het zurige karakter wat afgevlakt en de smaak complexer.

Naast dat het bier een smaakevolutie kan ondergaan kan ook de smaak door het bewaren juist verloren gaan. Het kan zijn dat als je na een tijd een bier opentrekt, er smaak verloren is gegaan en het bier een soort van flauw smaakt. Dit kan door vele oorzaken gebeurd zijn. Bijvoorbeeld temperatuurschommelingen, te vochtige omgeving of te lang weg leggen.

Ik ben zelf voornamelijk benieuwd hoe de smaak evolueert en wat bepaalde jaren wegleggen doet met een bier. De bieren die ik nu weggelegd heb, wil ik proeven met daar tegenover een ‘jong’ bier, om zo te vergelijken wat er ontwikkeld/veranderd is in smaak.

Waar moet je aan denken

Maar ja hoe doe je dat eigenlijk een bier laten rijpen? Kan iedereen dat wel doen? En wat heb je er voor nodig?

• De plek & Temperatuur

Ten eerste is een goede ruimte om je bier te bewaren belangrijk. Ook de temperatuur van deze ruimte is van groot belang. De meeste mensen hebben in hun huis wel een kelder of trapgat. Hierin kun je je bieren het beste bewaren. Dit is meestal namelijk de koelste plek van het huis. De ruimte moet een constante temperatuur hebben van 10 tot 15 graden en een luchtvochtigheid tussen de 40 en 50 procent. Daarnaast is het natuurlijk erg belangrijk dat de ruimte donker is, als er één vijand is van bier dan is dat licht wel. Laat je teveel licht op de bieren schijnen dan kan het bier gaan ruiken en smaken naar kattenpis.. niet erg fris.. Ook moet je erop letten dat de ruimte dus niet te vochtig of te droog is. Het moet een goede balans zijn.

Ik bewaar zelf mijn bieren in het trapgat. Ik woon in een herenhuis en bewoon de begane grond en het souterrain. Het trapgat bevindt zich dus in mijn geval in het souterrain. Hier is het zowel in de winter als in de zomer een constante koele temperatuur die niet onder de 10 graden zakt.

• Liggend of staand

Hier ontstaat vaak nog verwarring over. In principe is de regel:

  • Flessen met kroonkurk bewaar je rechtop. Leg je deze neer, dan kan er druk in de fles ontstaan waarna hij uit elkaar kan klappen als je hem weer rechtop zet/gebruikt. Doordat je de fles rechtop laat staan zakt het gistdepot naar de bodem.
  • Flessen met kurk moet je juist wel liggend bewaren. Zet je deze flessen rechtop dan heb je kans dat de kurk uitdroogt waardoor de fles gaat lekker en er zuurstof bij het bier kan komen.

Bij bieren met nagisting op de fles, bijvoorbeeld bij Geuze, ontstaat er in een lang liggende fles een soort boom van gist. Hoe meer vertakkingen deze boom heeft, des te ongestoorder het bier heeft kunnen rusten. Deze ‘bomen’ worden steeds zeldzamer omdat bieren tegenwoordig niet heel erg lang meer de tijd krijgen om te rusten.

Ik heb vooral liggende bewaarbieren. Dit zijn grote (75cl) flessen quadrupels of dubbel bieren.

Om de liggende bieren goed te bewaren heb ik een wijnrijk aangeschaft waar de 75 cl flessen bier goed inpassen. Dit is het HUTTEN wijnrek van Ikea, goedkoop en prima kwaliteit. Ik zag hem bij de Beerbrothers voorbij komen, en vond hem erg geschikt. Het fijne van dit rek is dat je hem heel gemakkelijk kan uitbreiden. Als je rek vol is kan je namelijk gewoon nog een rek kopen en deze erop zetten.

• Welke bieren kan ik bewaren

Over het algemeen zijn vooral de donkere en zwaardere bieren het meest geschikt om te bewaren. Hieronder vallen de Gerstewijnen en Quadrupels maar ook de Bok-, Stout- en Dubbelbieren. Veel genoemde bieren in deze categorie zijn de Hertog Jan Grand Prestige, de St Bernardus Abt 12, de Chimay Blauw en de Cuvée van de Keizer blauw. Buiten de zwaardere donkere bieren om kan je ook geuze en lambiek bieren goed bewaren en ook de Orval wordt ook door velen bewaard.

Zoals ik hierboven beschreef bewaar ik dus voornamelijk zwaardere donkere bieren. Ik had er redelijk wat maar mijn collectie krimpt soms nogal. Probleem bij mij is vaak dat ik gewoon te graag bier drink, ik moet er van afblijven.. maar dat kan ik niet altijd! Ook gebruik ik de wat langer bewaarde bieren graag voor speciale gelegenheden zoals Oud & Nieuw of verjaardagen.

• Hoe lang bewaren

De meeste bieren bereiken hun ideale ontwikkeling tussen de 5 en 8 jaar. Lambiek en geuze bieren kan je tien tot vijftien jaar laten liggen. Even geduld dus a.u.b.

Ik plak op mijn bieren stickers met daarop de datum dat ik ze weggelegd/gezet heb. Zo kan ik bijhouden hoe lang bepaalde bieren al liggen. Ik weet niet of de etiketten al die jaren blijven zitten, maar dan vervang ik ze gewoon.

• Welke bieren bewaar ik

Ik ben nog maar net begonnen met bier wegleggen en ik wil gewoon te graag bieren al meteen proeven. Dus mijn collectie bewaarbieren is nog niet zo groot en nog niet zo oud, maar dat komt vanzelf.

Liggende bieren:

  • Oersoep & Nevel – Weelde || Ligt vanaf december 2018
  • Hertog Jan – Grand Prestige || Ligt vanaf november 2018
  • Raudonų Plytų Alaus Dirbtuvės & Brooklyn Brewery – Jam Session (quadrupel) || Ligt vanaf september 2017
  • St bernardus abt 12 (2017) || Ligt vanaf februari 2017
  • Chimay Blauw (2016) || Ligt vanaf oktober 2016
  • Cuvee van de Keizer Blauw (2016) || Ligt vanaf augustus 2016

Staande bieren:

  • Orval (Sinds 2017)
  • Hertog Jan Grand Prestige (Sinds december 2017)
  • Black Albert 2x (Sinds november 2017)
  • Brand Dubbelbock (Sinds Augustus 2020)
  • La Trappe Quadrupel (Sinds Augustus 2020)

8 reacties

  1. Interessant blog, kwam hier omdat ik op Google de zoekterm Snab Eisbock en Bewaren ingaf. Ik ben ook gek van speciale bieren en heb er ook enkele in de bewaarlast staan/liggen De Texeler stormbock is er een van, maar ook uit jouw opslaglijst heb ik een enkele. Waar ik t meest benieuwd naar ben is de Aventinus Eisbock die ik sinds eind 2016 al heb liggen te ‘agen’. Verder heb ik ook een paar heerlijke stoutjes in de kast, waaronder de Van Moll Onze Blackie en van de Eindhovense stadsbrouwerij de Royal imperial stout. Omdat deze bieren niet bij mijn reguliere voorraad staan, kan ik er netjes van af blijven. Maar nu ga ik ff verder lezen op je leuke blog! Groetjes Nola

  2. alle antwoorden staan in dit boek :vintage beer van
    patrick dawson

  3. Kun je Christoffel Blond lang bewaren? Bij de houdbaarheidsdatum staat een voorgedrukt rijtje, waar bij 3 keer een inkeping is gemaakt. De eerste inkeping zit bij een letter (D), waarvan ik niet weet waar die D voor staat (gaat van A t/m D).
    De tweede zit bij 08 (gaat van 02 t/m 12). En de derde zit bij 02 (gaat van 01 t/m 07).
    Ik kan er touw aan vast knopen.
    Alvast bedankt.

  4. Ligt er maar helemaal aan hoe je hem bewaard.

  5. mischa.kienhuis@home.nl

    Een vraag over La Trappe oaked aged (met kurk)

    Ik heb vanaf 2012 veel van deze flessen van verschillende jaren in mijn kelder. Jaren geleden kreeg ik het advies ze gewoon rechtop te bewaren. Ik merk bij de oudere flessen dat er toch wel veel koolzuur verloren is gegaan.
    Heeft het dan nu nog zin om ze toch liggend te gaan bewaren? Ik begrijp natuurlijk dat wat eenmaal verdwenen is nooit meer terug komt, maar ik hoop verdere achteruitgang te voorkomen. Nu ben ik alleen bang dat na het lange staan de kurk zo droog en misschien poreus is geworden dat nu nog laten liggen juist nadelig werkt.

    Hoor het graag

  6. Als je bier bewaard dan verdwijnt inderdaad de koolzuur. Dit hoort bij het proces. Hoe langer je ze bewaard hoe minder koolzuur. Een bier wordt intenser, zoeter en voller in smaak als t gelegen heeft. Rechtop met kroonkurk,liggend met kurk. De stand maakt voor het verdwijnen van koolzuur geen verschil volgens mij. Bij rechtop staan droogt inderdaad de kurk uit en dat doet de kwaliteit van het bier geen goed.

    Vanaf 2012 bewaren is lang. Ik heb altijd begrepen dat 5 jaar oud mooi is, ze daarna minder worden van smaak. Dus ik open mijn flessen altijd na 5 jaar, dan zijn ze lekker.

  7. mischa.kienhuis@home.nl

    Dank voor je snelle reactie
    La Trappe geeft zelf een tht van 40 jaar, dus bederven zal het waarschijnlijk niet. De smaakcurve zal anders liggen en wel al eerder op zijn top zijn. Maar zie je kwaad in het nu alsnog met de uitgedroogde kurk, plat leggen?

  8. Vind ik lastig. Weet niet of de kurk dan goed genoeg nog is. Zou in jou geval de fles laten staan denk ik. Teveel wisselingen (staan liggen) is ook niet goed. Ligt er denk ik ook een beetje aan hoelang je hem nog laat staan

Laat hier je reactie achter!

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.